فصل ۱: راهبردهای حل مسئله

بازگشت

کشیدن یک شکل مناسب می‌تواند به حل مسئله کمک کند. منظور از رسم شکل، نقاشی نیست؛ بلکه می‌توانید برای این کار شکل‌های ساده بکشید.

سؤال ۱: اگر بخواهیم به فاصله یک متر از ضلع‌های یک باغچه مستطیل‌شکل به طول ۱۰ و عرض ۵ متر نرده بکشیم، چند متر نرده لازم است؟
سؤال ۲: توپی از ارتفاع ۱۸ متری رها می‌شود و پس از برخورد با زمین، نصف ارتفاع قبلی خود بالا می‌آید. این توپ از لحظه رها شدن تا سومین برخورد چند متر حرکت می‌کند؟
سؤال ۳: قورباغه‌ای می‌خواهد از یک دیوار به ارتفاع ۹ متر بالا برود. او با هر جهش ۳ متر بالا می‌رود و سپس ۲ متر سر می‌خورد. قورباغه با چند جهش به بالای دیوار می‌رسد؟

برای حل بعضی از مسئله‌ها باید همه حالت‌های ممکن را با نظم، الگو و ترتیبی مشخص بنویسید تا هیچ حالتی از قلم نیفتد.

سؤال ۱: دو عدد طبیعی پیدا کنید که حاصل ضرب آنها ۲۴ و حاصل جمع آنها کمترین مقدار ممکن باشد.
سؤال ۲: با انگشتان یک دست به ۵ صورت می‌توان عدد ۱ را نشان داد. به چند صورت می‌توان عدد ۲ را نشان داد؟
سؤال ۳: با رقم‌های ۷، ۲ و ۵ تمام عددهای سه‌رقمی ممکن را بنویسید. تعداد این اعداد چقدر است؟
سؤال ۴: تعداد زیادی سکهٔ ۵۰ و ۱۰۰ تومانی داریم. به چند حالت می‌توان معادل ۵۰۰ تومان درست کرد؟

به شرایط و اطلاعات مسئله توجه کنید و حالت‌های نامطلوب و نادرست را کنار بگذارید؛ آنگاه پاسخ مسئله یا همان حالت‌های مطلوب به دست میآیند.

سؤال ۱: مجموع سن سه نفر ۱۴ سال و حاصل ضرب سن آنها ۷۰ است. سن بزرگترین نفر چقدر است؟
سؤال ۲: دوست شما یک عدد حسابی کوچک‌تر از ۱۰۰ را در نظر گرفته است. شما باید با چند سؤال "بله" یا "خیر" آن عدد را پیدا کنید. بهترین سؤال کدام است؟

کشف الگو، رابطه و نظم موجود بین دنباله‌های عددی یا هندسی کمک می‌کند تا بتوانید خواسته مسئله را بهدست آورید.

سؤال ۱: سه عدد بعدی الگوی زیر را بنویسید: ۱، ۴، ۷، ۱۰، ۱۳، ...
سؤال ۲: سه عدد بعدی الگوی زیر را بنویسید: ۱، ۴، ۹، ۱۶، ۲۵، ...
سؤال ۳: سه عدد بعدی الگوی زیر را بنویسید: ۶۴، ۳۲، ۱۶، ۸، ...

با یک روش منطقی و منظم، پاسخ احتمالی مسئله را حدس بزنید؛ سپس با توجه به شرایط، حدس خود را بررسی کنید تا به پاسخ مسئله نزدیک شوید.

سؤال ۱: ۲۰ دستگاه دوچرخه و سه‌چرخه در یک پارکینگ وجود دارد. اگر تعداد کل چرخ‌ها ۴۵ باشد، چند دوچرخه و چند سه‌چرخه وجود دارد؟
سؤال ۲: دو زاویه متمم‌اند. یکی از این زاویه‌ها ۳ برابر زاویه دیگر است. اندازه هر زاویه چقدر است؟
سؤال ۳: عددی را ۳ برابر کردیم و سپس ۱۰ واحد به آن اضافه کردیم. حاصل ۳۱ شد. آن عدد چند است؟

مسئله پیچیده و چندمرحله‌ای را به چند مسئله ساده تبدیل کنید. سپس به‌ترتیب به آنها پاسخ دهید تا در نهایت به خواسته اصلی مسئله برسید.

سؤال ۱: پس انداز هفتگی محمد 3000 تومان است. او حساب کرده که ۵ هفته پس انداز او، نصف قیمت کیفی است که دوست دارد بخرد. قیمت کیف چقدر است؟
سؤال ۲: طول و عرض و عمق یک استخر به ترتیب ۱۲ ، ۶ ، ۳ متر است میخواهند کف و دیوارهای این استخر را رنگ کنند، اگر برای هر متر مربع ۰/۳ کیلوگرم رنگ لازم باشد برای رنگ کردن این استخر چند کیلوگرم رنگ لازم است؟

برای حل بعضی از مسئله‌ها،ابتدا مسئلهای ساده‌تر را که با مسئله اصلی در ارتباط است، حل میکنیم. برای ساده کردن مسئله میتوان از عددهای تقریبی یا عددهای کوچکتر استفاده کرد.

سؤال ۱: قطر خورشید 1,392,530 کیلومتر و قطر کرهٔ زمین 12,756 کیلومتر است. قطر خورشید تقریباً چند برابر قطر زمین است؟
سؤال ۲: اگر ۱۰ نقطه را که هیچ سه‌تای آنها روی یک خط نیستند، دو به دو به هم وصل کنیم، چند پاره‌خط به وجود می‌آید؟

بسیاری از مسئله‌ها را میتوانیم به کمک نمادهای جبری به یک معادله تبدیل کنیم.

سؤال ۱: احمد ۳۰۰۰۰ تومان پول داشت. او ۴ دفتر خرید و ۲۰۰۰ تومان برایش باقی ماند. قیمت هر دفتر چقدر است؟
سؤال ۲: فاطمه کتاب داستانی را در ۶ ساعت مطالعه کرد و ۱۰ صفحه از آن باقی ماند. اگر این کتاب ۱۰۰ صفحه داشته باشد، فاطمه به طور متوسط در هر ساعت چند صفحه از آن را مطالعه کرده است؟

چرک‌نویس